Ικανοποίηση και δεσμεύσεις...

Θετικό είναι συνολικά το αποτέλεσμα της πρώτης δοκιμαστικής εξόδου στις αγορές, στον βαθμό που ο πρωταρχικός διακηρυγμένος κυβερνητικός στόχος είναι η...
προετοιμασία της εξόδου από το μνημόνιο και της ανάκτησης της πρόσβασης στις αγορές με διατηρήσιμο τρόπο. Πρόκειται ωστόσο για ένα πρώτο βήμα και ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη, με «καυτές» υποχρεώσεις και πιθανές παγίδες.

Παρά τα επιμέρους στοιχεία της σύγκρισης με το ομόλογο Σαμαρά το 2014, στα οποία πατάει η αντιπολίτευση για να ασκήσει κριτική, ή τα υπέρ και τα κατά που «ψειρίζουν» οι αναλυτές, το ισοζύγιο -όσον αφορά το γενικότερο κλίμα σε αγορές, επιχειρήσεις κ.λπ.- φαίνεται να έχει θετικό πρόσημο.

Το Μαξίμου, προχωρώντας σε έναν πρώτο σχολιασμό αμέσως μετά το κλείσιμο του βιβλίου προσφορών την Τρίτη, ανέφερε πως η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές «στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία».

Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο με τον οποίο συνομίλησε το «Π», η πρώτη δοκιμαστική έξοδος αποτελεί μια «πρώτη πράξη διαχείρισης του ελληνικού χρέους» ύστερα από 10 χρόνια, η οποία συμβάλλει στην «εξομάλυνση του προφίλ του» ενώ, ειδικότερα, καθαρίζει τον διάδρομο του 2019. Όπως αναφέρει πρόκειται για ένα πρώτο βήμα σε μια ευρύτερη διαδικασία της στρατηγικής για την ανάκτηση της πρόσβασης στις αγορές το 2018, επομένως (αυτό το πρώτο βήμα) «δεν πρέπει να κριθεί ως μια μεμονωμένη πράξη». 

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής θα υπάρξουν ακόμη 2 ή 3 ανάλογες έξοδοι, όπως εξήγγειλε και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και τους επόμενους μήνες θα αξιολογηθεί πότε θα είναι η καταλληλότερη στιγμή για μια δεύτερη «δοκιμή». Ο ίδιος αξιωματούχος, αναφερόμενος στο πενταετές ομόλογο, επισημαίνει ότι η επιτυχία του θα κριθεί στη δευτερογενή αγορά ομολόγων τις αμέσως επόμενες ημέρες, όπου ήδη το ομόλογο «ανεβαίνει», ένδειξη της μείωσης του επενδυτικού ρίσκου, και το επιτόκιο μειώνεται περαιτέρω.

Στήριξη και εμπόδια
Σε ό,τι αφορά το τάιμινγκ κατά το οποίο η κυβέρνηση, όπως είχε αφήσει να διαφανεί, αποφάσισε την δοκιμαστική επάνοδο στις αγορές, αξίζει να παρατηρήσει κανείς τα εξής: 

♦Από τη μία η κυβέρνηση επισήμανε τα θετικά στοιχεία αυτού το μομέντουμ δηλαδή: α) την απόφαση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου, β) την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας σε Caa2, από τον οίκο Μοοdy’s στις 23 Ιουνίου 2017, γ) την έξοδο της χώρας από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος στις 12 Ιουλίου 2017, δ) τη συμφωνία για την επί της αρχής συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα στις 20 Ιουλίου 2017, και, ε) την αναβάθμιση της προοπτικής της ελληνικής οικονομίας από την Standard and Poor’s στις 21 Ιουλίου 2017.

♦Από την άλλη υπήρξε και μια σειρά αρνητικών παραμέτρων, πέρα από το ότι η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε πρόγραμμα και επίκεινται μερικές ακόμη αξιολογήσεις: τα ελληνικά ομόλογα δεν στάθηκε δυνατό να ενταχθούν στο πρόγραμμα ποσοτική χαλάρωσης QΕ), το ΔΝΤ στην έκθεσή του εξακολουθεί να χαρακτηρίζει το ελληνικό χρέος «εξαιρετικά μη βιώσιμο» και ενώ υπήρξε εσωτερική αντίρρηση δημόσια διατυπωμένη από τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας (Γιάννη Στουρνάρα) ως προς το τάιμινγκ -για να μην αναφερθούμε και στη γενικότερη πολιτική όξυνση, την κόντρα με τη Δικαιοσύνη, τη «βαρουφακειάδα» κ.λπ.

Συνεννόηση με τους Ευρωπαίους
Σε κάθε περίπτωση αυτό το τάιμινγκ έχει και πολιτική ώθηση από τους ευρωπαίους: η έξοδος στις αγορές δεν είναι μια «μονομερής» επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης αλλά υλοποιείται σε συνεννόηση και συνεργασία με το ευρωπαϊκό σκέλος των θεσμών και των δανειστών, καθώς, όπως όλα δείχνουν, επιθυμία όλων είναι το κεφάλαιο των μνημονίων να κλείσει, έστω τυπικά, σε μια ευρωζώνη που ταλανίζεται από ευρύτερα προβλήματα στρατηγικής φύσης.

Έτσι ως και το Βερολίνο έδωσε τις ευλογίες του, ενώ είναι ενδεικτικό ότι ο γερμανικός Τύπος υποδέχτηκε την έκδοση του ομολόγου κάνοντας λόγο για «επιτυχία Τσίπρα - Τσακαλώτου». Άλλωστε μια επιτυχής δοκιμαστική έξοδος, δίνει προεκλογικούς πόντους και στη Μέρκελ, στο βαθμό που δίνει την εικόνα ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι τελικώς πετυχημένο.

Το γεγονός ότι η πρώτη δοκιμαστική έξοδος (και οι υπόλοιπες που θα ακολουθήσουν) έχει την έγκριση και την εποπτεία των ευρωπαϊκών θεσμών και πολιτικών παραγόντων, υπογραμμίστηκε και από την επίσκεψη Μοσκοβισί ακριβώς τη στιγμή του εγχειρήματος. 

Ο Ευρωπαίος επίτροπος, πέρα από τις επευφημίες για την «επιτυχή» έξοδο, τα λογικά επιτόκια και την έκφραση αισιοδοξίας για την επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα, δεν απέφυγε τις δημόσιες συστάσεις περί των απαιτούμενων προϋποθέσεων για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος (όπως θα δούμε παρακάτω), ως κηδεμόνας που ενθαρρύνει και ταυτόχρονα καθοδηγεί... στο σωστό δρόμο. Και ο σωστός δρόμος περιλαμβάνει «μεταρρυθμίσεις», εφαρμογή προαπαιτουμένων και τα συναφή.

Υποδείξεις για μεταρρυθμίσεις
Η έξοδος της χώρας στις αγορές δεσμεύει ακόμη περισσότερο την κυβέρνηση στην ταχεία και χωρίς προστριβές υλοποίηση του υπόλοιπου προγράμματος -με ή χωρίς τη λεγόμενη «ιδιοκτησία» του που αξιώνουν συνεχώς οι δανειστές.

Η έκδοση του πενταετούς ομολόγου -που όπως είπαμε πρωταρχικό στόχο είχε τη σταδιακή αποκατάσταση της σχέσης με τις αγορές με σκοπό τη μόνιμη έξοδο σε έναν χρόνο από τώρα- αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου, συνομολογημένου ως επί το πλείστον με τους δανειστές (πλην ΔΝΤ) και δείχνει ότι η κυβέρνηση επέλεξε να ακολουθήσει την πεπατημένη.

Κατ' επέκταση δεν επιθυμεί την επιστροφή στο κλίμα αβεβαιότητας που συνόδευσε τις προηγούμενες δύο αξιολογήσεις με το ατέρμονο σύρσιμο και τα επεισόδια σύγκρουσης με τους «έξω» -τώρα αν οι δανειστές θα συνεχίσουν να «συγκρούονται» μεταξύ τους, προκαλώντας οι ίδιοι καθυστερήσεις, προφανώς δεν είναι στο χέρι της κυβέρνησης να το επιλύσει.

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση είτε συνειδητά δεσμεύεται για τα περαιτέρω είτε εκ των πραγμάτων θα υποχρεωθεί να ακολουθήσει μια φαστ τρακ υλοποίηση των υπόλοιπων 113 προαπαιτούμενων, αν θέλει να μην εμποδιστούν οι επόμενες δοκιμαστικές έξοδοι από ένα σκηνικό επανάληψης των ατέρμονων προηγούμενων αξιολογήσεων.

Οι πιέσεις είναι ήδη εμφανείς όχι μόνο από αρνητικά αλλά και από θετικά διακείμενους παίκτες που εν χορώ συστήνουν στην κυβέρνηση να μην πάρουν τα μυαλά της αέρα και να εστιάσει από εδώ και πέρα στο «μεταρρυθμιστικό» κομμάτι και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Το ΔΝΤ στην έκθεσή του μεταξύ άλλων ζητά τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, στοχεύοντας σε περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου, καθώς και η υλοποίηση της μείωσής του να έρθει ένα χρόνο «μπροστά», δηλαδή το 2019 αντί του 2020 όπως συμφωνήθηκε πρόσφατα. Επίσης, επιμένει στην υλοποίηση «δομικών» μεταρρυθμίσεων, όπως η αναθεώρηση του πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις και η ενίσχυση του ανταγωνισμού με τις ρυθμίσεις για το άνοιγμα επαγγελμάτων και την απελευθέρωση του εμπορίου τις Κυριακές.

Το γερμανικό ΥΠΟΙΚ (δηλαδή ο Σόιμπλε) χαιρέτισε την έξοδο, ωστόσο σχολίασε πως τώρα πρέπει να εδραιωθεί η «ανακτηθείσα εμπιστοσύνη» με περαιτέρω ενίσχυση στο μεταρρυθμιστικό μέτωπο και γρήγορο κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης.

Ο φίλος της χώρας και της κυβέρνησης Μοσκοβισί στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στα γραφεία της ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα απαρίθμησε ουκ ολίγες συστάσεις: η χώρα να συνεχίσει στον δρόμο που έχει χαράξει και να μην πέσει απ' το ποδήλατο, κοινώς, να προχωρήσει η εφαρμογή των μέτρων που είναι «πιο σημαντική από την ψήφιση», να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις, να μην υπάρξουν αυτοσχεδιασμοί με στόχο να φύγει το ΔΝΤ γιατί η Κομισιόν το επιθυμεί να παραμείνει μέχρι τέλους για λόγους αξιοπιστίας. Και επίσης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου κατά ένα χρόνο νωρίτερα, όπως ζήτησε το ΔΝΤ. Όπως είπε θα εξαρτηθεί από τις προβλέψεις που θα γίνουν την άνοιξη του 2018.

Στο εσωτερικό μέτωπο, να υπενθυμίσουμε την πρόσφατη παρέμβαση Στουρνάρα (πριν την έξοδο) η οποία αναμένεται να συνεχιστεί στην ίδια κατεύθυνση των πιέσεων για μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Επίσης στην τριμηνιαία έκθεσή του, η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής σημειώνει ότι η έξοδος στις αγορές αποτελεί ένα θετικό μήνυμα και μπορεί να ερμηνευθεί ως πρόθεση της χώρας να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της, ειδικά τα 113 προαπαιτούμενα που υπολείπονται μέχρι το τέλος του προγράμματος, προσθέτοντας εν είδει προειδοποίησης ότι η εύθραυστη πορεία ανάκαμψης θα διακοπεί αν η χώρα εγκαταλείψει το «μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων» και αν υπάρξει πολιτική αστάθεια.

Το επόμενο διάστημα λοιπόν θα φανεί αν ο δρόμος που έχει μπροστά της η κυβέρνηση είναι περίπατος, όπως ενδεχομένως πιστεύουν ορισμένα κυβερνητικά στελέχη, ή έχει δύσκολα εμπόδια και παγίδες.

Τσίπρας: Πιο κοντά πλέον το ΟΕ, φοροελαφρύνσεις από το 2019
Ικανοποίηση και αίσθημα δικαίωσης για την έξοδο παρά τις φωνές που συνιστούσαν στην κυβέρνηση να μην βγει τώρα στις αγορές, εξέπεμψε ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο της συνέντευξης που παραχώρησε στο δελτίο ειδήσεων του Αlpha.

Ο Αλέξης Τσίπρας υπερασπίστηκε την επιλογή της κυβέρνησης -έκανε λόγο για «τομή»- λέγοντας ότι ανοίγει έναν δρόμο και πως η κυβέρνηση σχεδιάζει να επαναληφθεί η έξοδος στο πλαίσιο της στρατηγικής για μείωση των επιτοκίων, ώστε σε έναν χρόνο «να εγκαταλείψουμε οριστικά το πρόγραμμα» με προσιτά επιτόκια.

Θέλοντας να καταδείξει πως, σε αντίθεση με ό,τι λέγεται, η κίνηση αυτή αφορά και τους πολίτες, τους κάλεσε να συνειδητοποιήσουν ότι ανοίγει μια χαραμάδα ελπίδας στον βαθμό που προοιωνίζεται επενδύσεις οι οποίες, με τη σειρά τους, θα φέρουν σταδιακά θέσεις εργασίας.

Tαυτόχρονα, έστειλε το μήνυμα ότι όχι μόνο δεν χάθηκε ο στόχος της ένταξης στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αντιθέτως, μετά την επιτυχημένη έξοδο, η σχετική προοπτική πλέον ενισχύεται και η κυβερνητική διεκδίκηση παραμένει στο τραπέζι. 

«Η χθεσινή εξέλιξη, φέρνει τον στόχο πιο κοντά» σημείωσε. Απαντώντας σε ερώτηση για το ποιες είναι οι διαφορές με το ομόλογο Σαμαρά, σημείωσε ότι το 2014 η έξοδος είχε επικοινωνιακή στόχευση εφόσον πραγματοποιήθηκε λίγο πριν τις ευρωεκλογές, ενώ όλοι οι δείκτες της οικονομίας ήταν αρνητικοί σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα. Πρόσθεσε, δε πως η σημερινή κυβέρνηση έχει πλέον τον αλγόριθμο για τη βιωσιμότητα του χρέους, ύστερα από τη συμφωνία της 15ης Ιουνίου, για τον οποίο το ΔΝΤ ζητά περαιτέρω ποσοτικοποίηση.

Αναφορικά με το γενικότερο κλίμα της οικονομίας σημείωσε ότι σιγά-σιγά επουλώνονται πληγές, παρ' όλο που μερίδα πολιτών συνεχίζει να τραβάει κουπί, ενώ κάνοντας μια προβολή στο μέλλον, εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η ανάπτυξη της οικονομίας μπορεί να δώσει δημοσιονομικό περιθώριο μετά το τέλος του προγράμματος, στον προϋπολογισμό του 2019, να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις πέραν αυτών που ψηφίστηκαν ως «αντίμετρα» στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης...

topontiki.gr